Δευτέρα 6 Οκτωβρίου 2014

Η συγκεκριμένη εργασία εστιάζεται στο χώρο της Περιβαλλοντικής Αγωγής. Η προσέγγιση θα γίνει μέσα από τη διαδικασία του πειραματισμού. Ως στόχο, έχει να ξεφύγει από τα στεγανά της μέχρι τώρα προσέγγισης για την περιβαλλοντική αγωγή και να βοηθήσει τα παιδιά να εντρυφήσουν στην επιστήμη της περιβαλλοντολογίας και να εργαστούν ως περιβαλλοντολόγοι, όπως άλλωστε προβλέπει και η σύγχρονη παιδαγωγική θεωρία (Karmiloff-Smith, 1998).

Η περιβαλλοντολογία είναι ο διεπιστημονικός χώρος έρευνας που ασχολείται με τα ζητήματα του περιβάλλοντος. Η δουλειά του περιβαλλοντολόγου, κινείται ανάμεσα στα πλαίσια των Φυσικών Επιστημών, της Κοινωνιολογίας, της Οικονομίας και της Πληροφορικής. Οι δράσεις της περιβαλλοντολογίας, περιλαμβάνουν επεξεργασία δεδομένων, συσχέτιση φαινομένων και εννοιών, ώστε να διατυπωθούν συμπεράσματα και να ληφθούν αποφάσεις πάνω στα περιβαλλοντικά ζητήματα (EPA, 2014).

Η εργασία αποσκοπεί στην επίτευξη των στόχων της περιβαλλοντικής αγωγής και εκπαίδευσης, μέσα από διαδικασίες πειραματικές, που θα προέρχονται μέσα από το πλαίσιο εμπειριών της καθημερινής ζωής των παιδιών, ώστε να προωθηθεί παράλληλα και η καλλιέργεια σχετικών δεξιοτήτων. Τα κεφάλαια που θα εστιαστούν θα έχουν σχέση με τις κλιματολογικές συνθήκες, τη χλωρίδα και την πανίδα του τόπου, τη διαχείριση περιβαλλοντικών πόρων. Μέσα από ποικίλες και διαφορετικές δραστηριότητες, εκτιμάται ότι τα παιδιά θα εμβαθύνουν στα θέματα του περιβάλλοντος, όχι μόνο γνωστικά αλλά και κριτικά, κάνοντας υποθέσεις, σχεδιάζοντας και εκτελώντας πειράματα, εξάγοντας, διατυπώνοντας, τεκμηριώνοντας συμπεράσματα, πάνω σε περιβαλλοντικά ζητήματα.

Περιβαλλοντική Αγωγή & Αειφορία

Σύμφωνα με την Αμερικάνικη Ένωση για την Προστασία του Περιβάλλοντος (United States Environmental Protection Agency), η περιβαλλοντική αγωγή είναι η μαθησιακή διαδικασία που παρέχει τα απαραίτητα εφόδια στα άτομα, ώστε εκείνα να διερευνήσουν περιβαλλοντικές προκλήσεις, να επιλύσουν προβλήματα και να δραστηριοποιηθούν για την προστασία, προαγωγή και βελτίωση του περιβάλλοντος. Η περιβαλλοντική αγωγή, κινείται σε τέσσερις βασικούς άξονες:

· Ενημέρωση και ευαισθησία για το περιβάλλον και τις περιβαλλοντικές προκλήσεις.

· Γνώση και κατανόηση βασικών περιβαλλοντικών θεμάτων.

· Διαμόρφωση στάσεων, φιλικών προς το περιβάλλον και την προστασία του.

· Ανάπτυξη και καλλιέργεια δεξιοτήτων που συσχετίζονται με δράσεις για το περιβάλλον, όπως παρατήρηση, κριτική σκέψη.

· Συμμετοχή σε δράσεις για το περιβάλλον.

Στόχος της περιβαλλοντικής αγωγής, δεν είναι η δράση να περιορίζεται σε συγκεκριμένες κατηγορίες. Αντίθετα, εστιάζεται στην ανάπτυξη ποικιλίας δεξιοτήτων που θα χρησιμεύσουν σε προσέγγιση περιβαλλοντικών ζητημάτων, επίλυση προβλήματος και λήψη αποφάσεων (EPA, 2014).

Ως ερευνητικός χώρος, η περιβαλλοντική αγωγή, περιλαμβάνει δράσεις στο φυσικό, ανθρωπογενές, πολιτιστικό, κοινωνικό και οικονομικό περιβάλλον.

Η προστασία του περιβάλλοντος, οπωσδήποτε δεν πρέπει να παρεμποδίζει την εξέλιξη και ανάπτυξη της κοινωνίας, σε οικονομικό, κοινωνικό και επιστημονικό επίπεδο. Ο συνδυασμός ανάπτυξης και προστασίας περιβάλλοντος, επιτυγχάνεται μέσα από την προσέγγιση της αειφόρου ανάπτυξης (Hackett, 2006).

Η αειφόρος ανάπτυξη ορίζεται ως η μορφή ανάπτυξης που περιλαμβάνει και βασίζεται στην εξισορρόπηση της αναβάθμισης του βιοτικού επιπέδου και ικανοποίησης ανθρωπίνων αναγκών και της εξασφάλισης ευκαιριών και συνθηκών που θα παρέχουν τις προϋποθέσεις για περαιτέρω ανάπτυξη και αναβάθμιση στο μέλλον. Η εξισορρόπηση αυτή, βασίζεται πολύ στον εντοπισμό των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών ενός τόπου, καθώς θεωρείται ότι μέσα από αυτά θα δοθούν οι συγκεκριμένες ευκαιρίες ανάπτυξης στο παρόν και στο μέλλον στον τόπο αυτό, εφόσον δίνουν ευκαιρία για ενασχόληση με θέματα, δράσεις και ασχολίες, που δε θα μπορούν να γίνουν σε κάθε περιοχή.

Μέσα στα πλαίσια αυτά, γίνεται προσπάθεια εντοπισμού και προστασίας, του περιβάλλοντος του τόπου αυτού (Hackett, 2006; Brebbia κα, 2007). Φυσικά, βασικό ρόλο, διαδραματίζει και η εκπαίδευση.

Διδακτική Προσέγγιση

Εισαγωγή

Η σύγχρονη παιδαγωγική προσέγγιση, βασίζεται στην προσέγγιση του κονστρουκτιβισμού. Ο κονστρουκτιβισμός υποστηρίζει ότι η εκπαιδευτική παρέμβαση πρέπει να μην αγνοεί στις ιδέες των παιδιών. Ο εκπαιδευτικός κατά την προετοιμασία του μαθήματος, πρέπει να στηρίζεται σ’ αυτές.

Τα παιδιά πρέπει να συμμετέχουν ενεργά σε δραστηριότητες και να παρατηρούν συνεχώς πώς αυτά που παρατηρούν συσχετίζονται με τις ιδέες και αντιλήψεις τους.

Η κονστρουκτιβιστική προσέγγιση στηρίζεται στο μοντέλο Driver & Oldham (Driver κα, 1998).

Φάση Προσανατολισμού (orientation): με ερωτήσεις, εικόνες ή άλλους τρόπους κεντρίζεται το ενδιαφέρον των παιδιών.

Φάση Εκμαίευσης (elicitation): διατυπώνονται οι πρώιμες ιδέες και αντιλήψεις των παιδιών.

Φάση Αναδόμησης (reconstruction): συμμετέχοντας ενεργά σε διάφορες δραστηριότητες, πειράματα, αλληλεπίδραση, διάλογο τα παιδιά καταλήγουν στην κοινωνιογνωστική σύγκρουση (sociocognitive conflict). Αναθεωρούν τις ιδέες τους και υιοθετούν τις αποδεκτές ως «σωστές» από την κυρίαρχη επιστημονική κοινότητα

Φάση Εφαρμογής (application): τα παιδιά χρησιμοποιούν σε πρακτικές, πραγματικές καταστάσεις τη νέα γνώση.

Φάση Ανασκόπησης (review): τα παιδιά παρατηρούν και εξετάζουν τις αλλαγές στις ιδέες τους πριν, κατά τη διάρκεια και στο τέλος της διδασκαλίας (μεταγνώση).

Οι δράσεις θα κινούνται στο πλαίσιο του πειραματισμού. Θα περιλαμβάνουν δραστηριότητες που θα γίνουν μέσα από την καθιερωμένη διαδικασία διεξαγωγής πειραμάτων: παρατήρηση, υπόθεση, πείραμα, απόδειξη, έλεγχος, συμπέρασμα (UNESCO, 1985; Driver κα, 1998).

Περιγραφή:

Τα παιδιά θα πραγματοποιήσουν πειραματικές δράσεις που θα αναφέρονται σε φαινόμενα των Φυσικών Επιστημών που έχουν άμεση σχέση με θέματα περιβάλλοντος, όπως προστασία οργανισμών, διαχείριση περιβαλλοντικών πόρων αειφορία. Το κάθε θέμα θα προσεγγισθεί διαθεματικά, καθώς κάθε θέμα θα επεκταθεί όχι μόνο στο μάθημα της Μελέτης ή των Φυσικών Επιστημών, αλλά επίσης, της γλώσσας, των μαθηματικών, Ιστορίας, Πληροφορικής, και στην περίπτωση των μεγάλων τάξεων σε μαθήματα Γεωγραφίας, Κοινωνικής και Πολιτικής Αγωγής (ΥΠΕΔΒΘ, 2000).

Στόχοι:

Σκοπός της συγκεκριμένης δραστηριότητας θα είναι να έρθουν σε επαφή με τις βασικές αρχές της αειφορίας και της αειφόρους ανάπτυξης.

Οι στόχοι που επιδιώκονται μπορούν να χωριστούν σε τέσσερις κατηγορίες:

1) Στόχοι γνώσεων:

Α. Να διατυπώσουν τα παιδιά ότι πρέπει να διαδοθούν, τεχνικές διαχείρισης περιβαλλοντικών πόρων.

Β. Να διατυπώνουν παραδείγματα από τεχνικές διαχείρισης περιβαλλοντικών πόρων.

Γ. Να διατυπώνουν περιβαλλοντικές προκλήσεις.

Δ. Να διατυπώνουν τις διαφορετικές διαστάσεις κάθε περιβαλλοντικού προβλήματος.

2) Στόχοι δεξιοτήτων:

Α. Να παρατηρούν προσεκτικά κείμενα και εικόνες.

Β. Να διατυπώνουν παρατηρήσεις και ιδέες πάνω στα κείμενα και στις εικόνες.

Γ. Να αναζητούν πληροφορίες από διάφορες πηγές, όπως βιβλία, ιστοσελίδες ή ακόμα και άλλα άτομα.

Δ. Να απαντούν σε ερωτήσεις που συσχετίζονται με την ανάλυση κειμένου ή εικόνας.

Ε. Να ανταλλάσουν ιδέες και απόψεις.

Στ. Να αναπτύξουν κριτική σκέψη.

3) Στόχοι μεθόδου:

Α. Να παρατηρούν φαινόμενα.

Β. Να διατυπώνουν υποθέσεις.

Γ. Να σχεδιάζουν και να εκτελούν πειράματα πάνω στα φαινόμενα αυτά.

Δ. Να αποδεικνύουν την ισχύ και την εγκυρότητα των υποθέσεών τους.

Ε. Να ελέγχουν τα πορίσματά τους.

Στ. Να διατυπώνουν συμπεράσματα.

Ζ. Να ελέγχουν πώς άλλαξαν οι αντιλήψεις τους και οι γνώσεις τους μέσα από τη συγκεκριμένη δραστηριότητα.

4) Στόχοι στάσεων:

Α. Να υιοθετήσουν φιλικές προς το περιβάλλον στάσεις.

Β. Να κατανοήσουν τη σημασία του πειραματισμού και της επιστημονικής μεθόδου.

Γ. Να διαδώσουν τις στάσεις αυτές σε άλλους (UNESCO, 1985).

Δράσεις:

Οι δράσεις θα συνδυαστούν με διάφορα πλαίσια και θέματα που διαπραγματεύεται το Πρόγραμμα Σπουδών σχετικά με το Περιβάλλον, (ΥΠΕΔΒΘ, 2000).

Η πρώτη δράση αφορά γνωριμία με τον πειραματισμό.

Η δεύτερη δράση αφορά πειράματα πάνω σε περιβαλλοντικά ζητήματα. Παρακολούθηση και επεξεργασία φαινομένων που συσχετίζονται με το περιβάλλον, όπως καιρικά φαινόμενα, θερμοκρασία, ηλιοφάνεια. Θα γίνει εντοπισμός θεμάτων που συσχετίζονται με το περιβάλλον και συσχετίζονται με τον τόπο.

Η τρίτη δράση θα εστιαστεί στην πανίδα του τόπου. Αναγνώριση των ιδιαιτέρων φυτών του τόπου και πειραματισμός πάνω σ’ αυτά τα θέματα: παραγωγή, κλπ.

Η τέταρτη δράση θα εστιαστεί στην πανίδα του τόπου. Αναγνώριση των ζωντανών οργανισμών του τόπου και πειραματισμός: πληθυσμοί κλπ.

Στο τέλος, θα γίνει ανασκόπηση των σημαντικότερων θεμάτων της δράσης και παρουσίασή τους.

1^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: «Πειραματισμός & Επίλυση Προβλήματος»

5 εβδομάδες (Οκτώβριος – Νοέμβριος)

Σκοπός της συγκεκριμένης ενότητας είναι να εξοικειωθούν οι μαθητές με τη σημασία του πειραματισμού και της επίλυσης προβλήματος στην καθημερινή ζωή. Ως επιμέρους στόχος, μπορεί να οριστεί η εξοικείωση με τα επιμέρους στάδια του πειραματισμού: παρατήρηση, υπόθεση, πείραμα, απόδειξη, έλεγχος, συμπέρασμα. Έμφαση θα δοθεί όχι μόνο σε πλαίσια που αφορούν τα Φαινόμενα της Περιβαλλοντολογίας, αλλά και σε άλλα πλαίσια ή θέματα της καθημερινής ζωής, που μπορούν να προσεγγισθούν μέσα από επίλυση προβλήματος και πειραματισμό.

	Εβδομάδα	Θέμα	Στόχοι-Έννοιες	Υλικά
1	1^η εβδομάδα	Γνωριμία – Διατύπωση προβλημάτων	Πειραματισμός, επίλυση προβλήματος	Κείμενα, Η/Υ
2	2^η εβδομάδα:	Διατύπωση Υποθέσεων, Σχεδιασμός Πειραμάτων	Πειραματισμός, επίλυση προβλήματος	Κείμενα, Η/Υ
3	3^η εβδομάδα	Εξαγωγή Πειραμάτων	Πειραματισμός, επίλυση προβλήματος	Κείμενα, Η/Υ
4	4^η εβδομάδα	Έλεγχος-Συμπεράσματα	Πειραματισμός, επίλυση προβλήματος	Κείμενα, Η/Υ
5	5^η εβδομάδα	Ανασκόπηση	Πειραματισμός, επίλυση προβλήματος	Κείμενα, Η/Υ

2^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: «Πειράματα με το Περιβάλλον»

6 εβδομάδες (Δεκέμβριος – Ιανουάριος)

Στα πλαίσια αυτής της ενότητας, θα γίνουν πειράματα που να έχουν σχέση με περιβαλλοντικά ζητήματα, όπως διαχείριση περιβαλλοντικών πόρων. Θα δοθεί έμφαση σε θέματα δεξιοτήτων και στη διαδικασία εκτέλεσης πειραμάτων: παρατήρηση, υπόθεση, πείραμα, απόδειξη, έλεγχος, συμπέρασμα.

	Εβδομάδα	Θέμα	Στόχοι-Έννοιες	Υλικά
1	1^η&2^η εβδομάδα	Γνωριμία – Διατύπωση προβλημάτων	Πειραματισμός, επίλυση προβλήματος	Κείμενα, Η/Υ
2	3^η εβδομάδα:	Διατύπωση Υποθέσεων, Σχεδιασμός Πειραμάτων	Πειραματισμός, επίλυση προβλήματος	Κείμενα, Η/Υ
3	4^η εβδομάδα	Εξαγωγή Πειραμάτων	Πειραματισμός, επίλυση προβλήματος	Κείμενα, Η/Υ
4	5^η εβδομάδα	Έλεγχος-Συμπεράσματα	Πειραματισμός, επίλυση προβλήματος	Κείμενα, Η/Υ
5	6^η εβδομάδα	Ανασκόπηση	Πειραματισμός, επίλυση προβλήματος	Κείμενα, Η/Υ

Στα πλαίσια των δραστηριοτήτων, θα συνεργαστεί το σχολείο με ειδικούς, γονείς, άτομα σχετικά με την επιστημονική έρευνα ενώ σχεδιάζεται και εκπαιδευτική επίσκεψη στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου με σχετικό θέμα.

3^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: «Χλωρίδα του τόπου μας»

6 εβδομάδες (Φεβρουάριος– Απρίλιος)

Στα πλαίσια αυτής της ενότητας, θα γίνουν δράσεις και πειράματα που να έχουν σχέση με τη χλωρίδα του τόπου. Θα δοθεί έμφαση σε θέματα δεξιοτήτων και στη διαδικασία εκτέλεσης πειραμάτων, μέσα από δραστηριότητες όπως συσχετισμός με περιβαλλοντικές συνθήκες, μετρήσεις, παραγωγή.

	Εβδομάδα	Θέμα	Στόχοι-Έννοιες	Υλικά
1	1^η&2^η εβδομάδα	Γνωριμία – Διατύπωση θεμάτων και προβλημάτων για την χλωρίδα του τόπου	Πειραματισμός, επίλυση προβλήματος	Κείμενα, Η/Υ
2	3^η εβδομάδα:	Διατύπωση Υποθέσεων, Σχεδιασμός Πειραμάτων	Πειραματισμός, επίλυση προβλήματος	Κείμενα, Η/Υ
3	4^η εβδομάδα	Εξαγωγή Πειραμάτων	Πειραματισμός, επίλυση προβλήματος	Κείμενα, Η/Υ
4	5^η εβδομάδα	Έλεγχος-Συμπεράσματα	Πειραματισμός, επίλυση προβλήματος	Κείμενα, Η/Υ
5	6^η εβδομάδα	Ανασκόπηση	Πειραματισμός, επίλυση προβλήματος	Κείμενα, Η/Υ

Στα πλαίσια των δραστηριοτήτων, θα συνεργαστεί το σχολείο εκ νέου με ειδικούς, γονείς, άτομα σχετικά με την επιστημονική έρευνα ενώ σχεδιάζεται και εκπαιδευτική επίσκεψη σε περιβαλλοντικές υπηρεσίες, όπως το Φυτώριο Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου και άλλους οργανισμούς που δραστηριοποιούνται σε θέματα οικολογίας, χλωρίδας και πανίδας του τόπου.

4^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: «Πανίδα του τόπου μας»

6 εβδομάδες (Απρίλιος– Μάιος)

Στα πλαίσια αυτής της ενότητας, το ενδιαφέρον θα εστιαστεί στην πανίδα του τόπου. Όπως και στις προηγούμενες δράσεις έμφαση σε θέματα δεξιοτήτων και στη διαδικασία εκτέλεσης πειραμάτων, μέσα από δραστηριότητες όπως συσχετισμός με περιβαλλοντικές συνθήκες, πληθυσμός, διατροφική αλυσίδα.

	Εβδομάδα	Θέμα	Στόχοι-Έννοιες	Υλικά
1	1^η&2^η εβδομάδα	Γνωριμία – Διατύπωση θεμάτων και προβλημάτων για την πανίδα του τόπου	Πειραματισμός, επίλυση προβλήματος	Κείμενα, Η/Υ
2	3^η εβδομάδα:	Διατύπωση Υποθέσεων, Σχεδιασμός Πειραμάτων	Πειραματισμός, επίλυση προβλήματος	Κείμενα, Η/Υ
3	4^η εβδομάδα	Εξαγωγή Πειραμάτων	Πειραματισμός, επίλυση προβλήματος	Κείμενα, Η/Υ
4	5^η εβδομάδα	Έλεγχος-Συμπεράσματα	Πειραματισμός, επίλυση προβλήματος	Κείμενα, Η/Υ
5	6^η εβδομάδα	Ανασκόπηση	Πειραματισμός, επίλυση προβλήματος	Κείμενα, Η/Υ

Στα πλαίσια των δραστηριοτήτων, θα συνεργαστεί το σχολείο εκ νέου με ειδικούς, γονείς, άτομα σχετικά με την επιστημονική έρευνα ενώ σχεδιάζεται και εκπαιδευτική επίσκεψη σε περιβαλλοντικές υπηρεσίες όπως η φάρμα ζώων, ο υδροβιολογικός σταθμός Ρόδου, το κέντρο πέρδικας και άλλες οργανώσεις που συσχετίζονται με τα ζώα που επιβιώνουν στο Νότιο Αιγαίο.

5^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: «Ανασκόπηση»

2 εβδομάδες (Ιούνιος)

Στόχος της συγκεκριμένης ενότητα είναι να πραγματοποιήσουν ανασκόπηση των συγκεκριμένων δράσεων. Θα δοθεί έμφαση στην παρακολούθηση από τους ίδιους τους μαθητές του τρόπου με τον οποίο άλλαξαν οι γνώσεις, δεξιότητες, μεθοδολογικές δράσεις και στάσεις τους κατά τη διάρκεια του προγράμματος, έτσι ώστε να αναπτύξουν μεταγνωστικές δεξιότητες.

	Εβδομάδα	Θέμα	Στόχοι-Έννοιες	Υλικά
1	1η εβδομάδα:	Ανασκόπηση 1	Πειραματισμός, επίλυση προβλήματος	Κείμενα, Η/Υ
2	2η εβδομάδα	Ανασκόπηση 2	Πειραματισμός, επίλυση προβλήματος	Κείμενα, Η/Υ

Προγραμματίζονται δράσης παρουσίασης των επιμέρους δράσεων που έγιναν στα πλαίσια της συγκεκριμένης δράσης και συγκέντρωσης του παραδοτέου υλικού.

Καινοτόμος χαρακτήρας της δράσης

Το περιβάλλον αποτελεί ένα αρκετά δημοφιλές θέμα σε εκπαιδευτικές δραστηριότητες. Η συγκεκριμένη δράση, καινοτομεί ως προς το γεγονός ότι εμβαθύνει περισσότερο στο χαρακτήρα των περιβαλλοντικών θεμάτων και έχει ως σκοπό με τη γνωριμία περισσότερο με την επιστήμη του περιβάλλονντος και της αειφορίας, ώστε τα παιδιά να αποκτήσουν γνώσεις πάνω στον τρόπο εργασίας της αειφορίας και περιβαλλοντολογικής επιστήμης και να μην περιοριστούν στην απλή άντληση πληροφοριών και ανάπτυξη δεξιοτήτων.

Εκτιμώμενα αποτελέσματα:

Με την ολοκλήρωση της συγκεκριμένης ενότητας, θα είναι σε θέση τα παιδιά να διατυπώσουν και να προσεγγίσουν θέματα μέσα από το πρίσμα της αειφορίας και περιβαλλοντικής αγωγής. Έμφαση δίνεται στην αντιμετώπιση των προβλημάτων μέσα από διάφορα γνωστικά αντικείμενα και από την διάθεση κριτικής προσέγγισης.

ΠΗΓΕΣ:

Brebbia C.A., Conti M.E. & Tiezzi E., Eds., (2006). Management of Natural Resources, Sustainable Development and Ecological Hazards. Boston: WIT Press.

Driver R., Squires A., Rushworth P., Wood-Robinson V. (1998). Οικοδομώντας τις έννοιες των Φυσικών Επιστημών- Μια Παγκόσμια σύνοψη των ιδεών των μαθητών (επιμέλεια Π. Κόκκοτας, μετάφραση Μ. Χατζή). Εκδ. Τυπωθήτω, Αθήνα.

EPA, (2014). United States, Environmental Protection Agency. http://www2.epa.gov/education/what-environmental-education (πρόσβαση στις 1 Οκτωβρίου, 2014).

Hackett, S., (2006). Environmental and Natural Resources Economics: Theory, Policy and the Sustainable Society. 3rd Ed. New York: M.E. Sharpe.

Karmiloff-Smith, A., (1998). Πέρα από τη Σπονδυλωτή Διάνοια: Η Γνωσιοεπιστήμη στην Προοπτική της Αναπτυξιακής Ψυχολογίας. Αθήνα: Οδυσσέας.

UNESCO, (1985). Οδηγός του Εκπαιδευτικού για τη Διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών στο Δημοτικό και στο Γυμνάσιο. ΑΘΗΝΑ: ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ.

ΝΟΜΟΣ 3966/2011. Θεσμικό πλαίσιο των Πρότυπων Πειραματικών Σχολείων, Ίδρυση Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής, Οργάνωση του Ινστιτούτου Τεχνολογίας Υπολογιστών και Εκδόσεων «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ» και λοιπές διατάξεις. 24 Μαΐου 2011, Αρ. Φύλλου 188

ΥΠΕΔΒΘ, (2000). Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγράμματος Σπουδών. Παιδαγωγικό Ινστιτούτο: Αθήνα.

2ο Πειραματικό Δ.Σ.Ρόδου Ανακοινώσεις-Δράσεις